Egzamin ósmoklasisty z języka polskiego - Polonistyczne Pogotowie Egzaminacyjne

KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTUROWE-

1) Rozpoznaję rodzaje literackie: epika, liryka i dramat - określam cechy charakterystyczne dla poszczególnych rodzajów - przypisuję czytany utwór do odpowiedniego rodzaju.

2) Rozróżniam gatunki epiki, liryki, dramatu, w tym: opowiadanie, powieść, baśń, legendę, mit, komedia, fraszka, tren, ballada, tragedia – i wymienia ich podstawowe cechy oraz wskazuje cechy gatunkowe czytanych utworów literackich; rozpoznaje wiersz, przysłowie, komiks

3) Objaśniam morał bajki oraz samodzielnie formułuję przesłanie baśni;

4) omawiam akcję, wyodrębniam wątki i wydarzenia;

5) odróżniam fikcję artystyczną od rzeczywistości;

6) odróżniam realizm od fantastyki;

7) charakteryzuję i oceniam bohaterów;

8) konfrontuję sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami;

9) wyrażam swój stosunek do postaci;

10) wskazuję elementy dramatu (rodzaj): akt, scena, tekst główny, didaskalia, monolog, dialog;

11) rozpoznaję w tekście literackim: porównanie, przenośnię, epitet, wyraz dźwiękonaśladowczy, neologizm, inwokację, symbol, alegorię i określam ich funkcje;

12) rozpoznaję: wers, zwrotkę (strofę), rym, rytm, refren; odróżniam wiersz rymowany i nierymowany (biały);

13) znam pojęcie komizmu, rozpoznaję jego rodzaje w tekstach oraz określam ich funkcje;

14) znam pojęcie ironii, rozpoznaję ją w tekstach oraz określam jej funkcje;

15) określam w poznawanych tekstach problematykę egzystencjalną i poddaję ją refleksji;

16) nazywam swoje reakcje czytelnicze (np. wrażenia, emocje);

17) dostrzegam swoistość artystyczną dzieła;

18) wykorzystuję w interpretacji utworów literackich odwołania do wartości uniwersalnych związane z postawami społecznymi, narodowymi, religijnymi, etycznymi i dokonuję ich hierarchizacji;

19) wykorzystuję w interpretacji tekstów literackich elementy wiedzy o historii i kulturze;

20) wykorzystuję w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, np. biograficzny, historyczny, historycznoliteracki, kulturowy, filozoficzny, społeczny;

21) sprawnie czytam teksty.